Gebelikte Aşerme

Aşerme normalde çok fazla tüketilmeyen gıdaların aşırı iştah ile arzulanmasıdır. Gebelikte çok sık görülür. Özellikle gebeliğin ilk üç ayında çalışmalara göre gebelerin %85 kadar yüksek bir oranda aşerme yaşandığı biliniyor.

Aşermenin tam olarak mekanizması henüz bilinmemektedir. Gebelikteki hormonel değişiklikler koku ve tat üzerinde büyük bir etki yaratır. Bazı kadınlar gebelikte ağızda metalik bir tat tarif ederler, çoğu gebe kokuya eskisinden daha hassa olur (Gebelikte Bulantı için tıklayınız). Aşerme de bu değişiklikler ile aynı mekanizmalardan olduğu düşünülüyor. Bazen aşerme anne vücudunda bir eksik olmasının işaretidir. Bu durumlarda bebek aşerme yolu ile gerekenleri ‘istiyor’ yönünde yorumlanır.

Bazı gebelerde aşerme fizyolojik değil psikolojik sebeplerden olur. Gebelikte psikoloji değişken olabiliyor. Psikolojik değişiklikler aşerme olarak yansıyabilir. Bazen gebeler çocukluklarında çok sevdikleri yemekleri arzular. Bazı kadınlar gebelikte kendilerine yeterince dikkat edilmediğini hissederlerse bilinçaltı aşermeyi dikkat çekmek için kullanabilir.

Aşerme duyunca akıla genelde turşu, limon karpuz ve soğan gibi gıdalar gelir, ancak aşerme her türlü besin ile yaşanabilir ve aslında kategorize edilemez. Çalışmalarda sıklık olarak ilk sırada tatlılar sonra tuzlu gıdalar sonra baharatlı yemekler sonra da ekşi besinler aşerildiği bulunmuşdur. Gebelikte gıda değil de toprak, kil, sabun, buz, kömür gibi normalde yenilmez şeyler arzulanıyorsa altında demir eksikliği veya başka sağlık sorunları yatabilir. Bu duruma tıp dilinde pika denilir.

Çikolata gebelikte çok sık arzulanır. Çikolatanın farklı içerikleri komplike mekanizmalar sonucu mutluluk hissi yaratır. Hem kan şekerini yükseltir hem de beyinde serotonin gibi mutluluk yaratan maddelerin salgılanmasına sebep olur. Gebelikte çikolata genelde yasak değildir ama kilo alımına dikkat etmek gerekir (Gebelikte Kilo Alımı için tıklayınız). Aşırı çikolata isteği B vitamini eksikliğinin işareti olabilir.

Genel olarak aşerme dengeli bir beslenme çerçevesinde (Gebelikte Beslenme için tıklayınız) sakıncalı değildir. Hatta vücudun ve bebeğin ihtiyaçlarının sinyali olarak yorumlanabilir. Ancak diğer gıdalar yeterince tüketilmiyorsa veya turşu gibi aşırı tuzlu gıdalar fazla miktarda tüketilir ise zararlı olabilir. Toprak, kömür gibi gıda olmayan maddeler arzulanıyorsa demir eksikliği gibi bir sağlık sorunun habercisi olabilir. Çikolata aşermek B vitamini eksikliğinde görülebilir, ancak her çikolata isteyen gebede B vitamin eksikliği görülmez.

Genel olarak aşerme bir tedavi gerektirmez. Aşırı olmadıkça ve diğer besinlerden dengeli bir şekilde tüketiyorsanız istediğiniz yiyecekleri yiyebilirsiniz. Aşermeyi azaltmak için sabah iyi bir kahvaltı yapmanız, düzenli hareket etmeniz faydalı olacaktır. Aşerme sebebi ile aşırı kilo alıyorsanız (Gebelikte Kilo Alımı için tıklayınız) daha az kalorili besinleri tercih etmeye çalışın. Diyetinizin yeterince dengeli oluduğu konusunda endişeliyseniz birkaç gün boyunca diyet günlüğü tutun ve doktorunuza danışın. Pika dediğimiz besin olmayan (toprak, kömür vb) maddelerin tabiî ki tüketilmesi sağlıklı değildir. Kendinizi başka besinlere yönlendirmeye çalışın. Çok şiddetli olur ise doktorunuza başvurun. Şiddetli pika vakalarında demir veya vitamin eksikliği gibi sağlık sorunu tespit edilmez ise, piskolojik tedaviye gerekebilir.