Polikistik over sendromu üreme çağında olan kadınlarda sık görülen bir hastalıktır. Çeşitli mekanizmalara bağlı ortaya çıkan bu hormonal hastalık kadınlarda yüksek erkek hormon seviyeleri, Adet Düzensizliği ve kısırlığın (İnfertilite) sık görülen sebeplerindendir.
Polikistik over sendromu nedir, belirtileri nedir?
Muayenede aşağıdaki belirti ve bulgular polikistik over sendromu ile uyumludur.
- Ultrason bulgusu: Yumurtalıklarda 8 veya fazlası belli kriterlere uygun kist görülmesi
- Adet düzensizliği: Erken semptomlar arasındadır. Oligo- ve amenorö (az adet görme ve hiç adet görmeme) şeklinde görülür.
- Virilizasyon denilen erkek hormonları fazlasının belirtileri: Erkek tipi kıllanma, saç dökülmesi, akne ve hızlı kilo alma.
- Laboratuar testleri: Hormon seviyelerinde değişiklikler görülebilir. (Testosteron, Androstendion, Dehydroadrosteron-Sulfat ve Prolaktin yükselmesi, LH/FSH yükselmesi)
Polikistik over sendromun risk faktörleri nedir?
Obezite polikistik over sendromu en belirgin risk faktörüdür. Çeşitli hormonların yapımı ve dengesi bozulan bu hastalıkta insulin hormonu da önemli rol oynar. Hiperinsulinemi ve yüksek LH seviyeleri polikistik over sendromunun dominant faktörleri olarak biliniyor.
Polikistik over sendromu komplikasyonları:
- Infertlite (Kısırlık)
- Diabet hastalığı
- Kalp damar hastalıkları
- Rahim kanseri
- Psikolojik ve sosyal problemler
Polikistik over sendromunun tedavisi:
Hastanın düzenli adet görmesini sağlamak önemlidir çünkü çok uzun aralar ile adet görmek hastanın ileride Rahim Kanseri ile karşılaşma riskini artırır. Tedavinin önemli parçası polikistik over sendromunda bozulan insulin hormon dengesizliğini azaltmak. Bunun için kilo fazlalığı varsa azaltmak, diyet ve harekete dikkat edilmesi önerilir. Gerekir ise insulin metabolizması dengeleyici ilaç başlanır.
Bunun dışında bebek isteği olup olmadığı tedavi seçeneklerini belirtir.
- Bebek (henüz) istenmiyorsa: Belli gurup doğum kontrol hapı ile şikayetler azaltılır.
- Bebek isteği varsa: Hormon tedavisi gerekir. Sadece polikistik over sendromunun yaratığı yumurtlama bozukluğuna bağlı çocuk sahibi olunamıyor ise bunun tedavi başarısı oldukça yüksek. Hastadaki yumurtlama sorunu verilecek hormon tedavisi ile aşıldığında genelde gebelik kısa zaman içinde gerçekleşir. Özelikle aşırı kilosu olan hastalarda tedaviye girmeden önce diyet artı spor ve gerekir ise insulin metabolizmasını düzenleyen ilaçlar ile kilo verilmesi tedavinin başarısını artırır.
Polikistik over sendromu kronik bir hastalıktır. Tedavi altında ilerleme gösterebilir ve komplikasyon, şikayetler ve diabet ve kalp-damar hastalıkları açısından uzun süre takip edilmesi gerekir.